De politie, deel van de digitale wereld?
Evelien De Pauw
Digitaal is het nieuwe normaal, stelt Peter Hinssen. De technologische ontwikkelingen zoals sociale media, drones, bitcoins, the internet of things, en zo meer evolueren in een ijltempo waardoor de samenleving amper de tijd heeft om zich sociaal en cultureel aan te passen aan de eigenschappen van deze technologieën, om de effectiviteit ervan te onderzoeken en het gebruik ervan te reguleren. Ook de politie, als onderdeel van de maatschappij en behoeder van onze veiligheid, zoekt zijn plaats als organisatie in dit digitaal tijdperk. Niet evident, zo blijkt…
De politie gebruikt technologie, maar heeft als organisatie moeite om zich aan te passen aan de razendsnelle veranderingen. In vergelijking met andere bedrijven staat de politie achter op vlak van het integreren van technieken als big data analyse, mobiele apparaten, sociale media in haar werkprocessen.
Burgers communiceren via sociale media, via internet, via Apps. Een afspraak bij de dokter maken we online, boodschappen bestellen we online,… Als we als burger de politie via ons normaal communicatiepatroon willen bereiken, is het vaak niet zo eenduidig. Niet alle politiezones zijn digitaal bereikbaar en vaak is het zoeken welke Twitter of Facebookaccount we kunnen aanspreken.
Op vlak van misdaadbestrijding blijkt uit navraag en onderzoek gevoerd door Radio 1, dat er in totaal in Vlaanderen 3.524 camera’s hangen in de openbare ruimte, aangekocht door de lokale politie of de gemeente. Let wel, de camera is op zich geen ‘nieuwe’ technologie meer. Als we kijken naar de implementatie van recentere middelen dan zien we dat een aantal ‘early adopters’ investeerden in allerhande technologische middelen zoals bodycams, mobile office, drones,.. maar de overgrote meerderheid van de Belgische lokale politiezones beschikt niet over deze middelen, de federale politie evenmin.
Stel, dat de politie morgen wel over allerhande middelen beschikt, is het dat een effectief middel tegen de criminaliteit en kan de politie dan alles voorkomen en voorspellen zoals in de film Minority Report, wordt voorgesteld? De bewezen effectiviteit van technologie blijft, bij gebrek aan onderzoek, vaak hangen in het debat tussen de believers en de non-believers. Wel is er onderzoek gebeurt naar het effect van camera’s. Camera’s hebben wel degelijk een effect op de criminaliteit als ze op de juiste manier worden ingezet en daar wringt vaak het schoentje. Camera’s zijn effectief als er live toezicht is – wat helaas amper gebeurd – en als op basis van die beelden kan worden voorzien in een aansturing van de ploegen op het terrein. Preventief hebben camera’s weinig nut, al worden ze nog steeds zo gepromoot en verkocht. Hetzelfde met de ANPR camera. De technologie werkt, maar uiteraard is de techniek afhankelijk van de mens achter de machine. Ook deze moet in staat zijn om de veelheid aan data te verwerken.
Onherroepelijk wordt het gebruik van technologie nog steeds in één adem genoemd met het recht op privacy. Voorvechters van het privacy discours houden aan dat elke burger het recht heeft om vergeten te worden. Al ben ik ervan overtuigd dat de politie de privacy en persoonsgegevens respecteert, dienen de systemen wel beschermd te worden tegen misbruik. Een aangepast wettelijk kader volgens de normen van vandaag, zou op dat vlak welkom zijn.
Dit brengt ons meteen bij het volgende punt. Technologie zorgt voor oplossingen, maar genereert eveneens criminaliteit. Volgens cijfers van de FCCU zou 50% van de totale criminaliteit vandaag de dag online plaatsvinden. Bedrijven en diensten werken meer en meer via internet, waardoor de ICT-afhankelijkheid toeneemt en burgers en bedrijven vatbaarder worden voor de slechte bedoelingen van de cybercrimineel. Helaas gaan burgers bovendien ook niet altijd nauwkeurig om met de bescherming van hun persoonlijke data waardoor hun virtuele deur als het ware open staat. Responsabilisering en sensibilisering dringt zich hier op ! Ook de politie dient zich te herbronnen wil het hoofd kunnen bieden aan de nieuwe technologieën en de nieuwe vormen van criminaliteit. De gevolgen voor het politieberoep zijn niet min. Herscholing, insourcen van IT-specialisten en het voorzien van technische middelen om dit aan te pakken, zal noodzakelijk zijn.
Het gebruik van digitale instrumenten binnen de politie heeft dus tijd nodig om de mogelijke integratie ervan in onze samenleving te bewerkstelligen, de uitvoering van de bijbehorende regelgeving scherp te stellen en politiestructuren te herzien.